NLD en de arbeidsmarkt Deel 1
Probleemsituering:
NLD bij volwassenen is vaak nog bijzonder onbekend. De oudste volwassenen groeiden op in een tijdperk dat er in ons land nog nauwelijks diagnoses NLD werden gesteld. Afhankelijk van de situatie kregen zij ofwel geen diagnose ofwel een andere diagnose zoals ADHD of autistische spectrum stoornis. Zij troffen soms mensen die hen spontaan op weg hielpen. Mensen die zich niet bewust waren wat er juist aan de hand was maar toch spontaan en belangeloos hielpen. Soms troffen zij ook mensen die onbegrip toonden en in de slechtste gevallen zelfs pesterijen.
Als volwassenen botsen sommigen onder hen nog op problemen van betekenis. Het gaat dan om problemen die naast de talenten die personen met NLD vaak heel uitgebreid bezitten, toch verlammend kunnen werken. Indien ze te lang blijven aanmodderen zonder een goede aanpak kunnen ze het leven van de persoon met NLD aanzienlijk bemoeilijken. Dit is niet het minst zo op de arbeidsmarkt.
NEUROLOGISCHE DIAGNOSE IN EEN STERK VERANDERDE SAMENLEVING
Laat me beginnen met te stellen dat NLD een neurologische diagnose is. Dit is van enorm belang om de ernst van NLD voor sommige volwassenen te omschrijven. Wel zijn er wel een aantal maatschappelijke evoluties en tendensen die de situatie er niet eenvoudiger op maken. Onze samenleving in het Westen is de voorbije twintig jaar ingrijpend veranderd. Dit ondervinden niet enkel personen met NLD, maar het is iets waar veel mensen de gevolgen van ondervinden. Vele lezers zullen herkennen dat deze maatschappelijke evoluties druk zetten op vele mensen. Wel is het zo dat deze evoluties voor mensen met NLD vaak nog gradueel extra druk betekenen.
Het is mijn bedoeling in dit artikel een aantal van mijn ervaringen uit het leven, maar ook vanuit mijn werk als jobcoach te omschrijven. Dit in de hoop dat dit een stuk beter wordt begrepen. Dit zal hopelijk een begin zijn voor een andere aanpak van dit gegeven. Een andere aanpak die ongetwijfeld een bijdrage zal leven de talenten van personen met NLD volop te laten bloeien.
GROTERE VRAAG NAAR MEER TECHNISCHE PROFIELEN EN FLEXIBILITEIT
Anno 2022 is er een groot aanbod van vacatures. Enerzijds biedt dit vele kansen aan mensen met één of andere problematiek. Veel werkgevers zijn bereid met bepaalde van deze groepen in zee te gaan. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan de tewerkstelling van mensen met een hoogfunctionerende vorm van autisme. ICT leent zich hier vaak voor. Zelf heb ik de eer met heel wat werkgevers samen te werken die open staan om nieuwkomers een eerste werkervaring aan de bieden in onze reguliere arbeidsmarkt. Met hen samenwerken kan een bijzonder boeiende ervaring zijn en deuren openen. Het gaat er om een stuk de belangen van de werkgever en werknemer te laten samenvloeien. Vertrouwen opbouwen is hier van essentieel belang.
Anderzijds zien we dat doordat een belangrijk deel van de productie naar het goedkopere buitenland verdwijnt de aard van het werk grondig is gewijzigd. Hier komt bij dat de technologie nog grondig is uitgebreid. Beide tendensen maken dat veel vacatures steeds meer en meer technisch worden. Er zijn hiervoor vaak heel wat praktische, technische en visueel ruimtelijke vaardigheden vereist die voor personen met NLD vaak heel moeilijk zijn. Het aanbod aan routineus werk is aanzienlijk verminderd. Ook omwille van het feit de arbeidsmarkt steeds sneller verandert maakt dat een gemiddelde werknemer zich meerdere malen gedurende zijn loopbaan zal moeten aanpassen. Flexibiliteit heet dat. Telkens opnieuw aanpassen en nieuwe dingen moeten leren kost veel moeite voor iemand met NLD. Telkens opnieuw moeten niet evidente zaken opnieuw worden geautomatiseerd. De periode dit aan te leren, is voor deze groep vaak langer. Eens de vereiste vaardigheden zijn aangeleerd begint de volgende ronde in veranderingen. Iedereen moet steeds overal inzetbaar zijn afhankelijk van de nood van het bedrijf.
De digitalisering is vaak een zegen en vloek tegelijk voor mensen met NLD. Een vloek in de zin dat het opnieuw meer tijd en aanpassing kost dit aan te leren. Eens aangeleerd kan het deze mensen juist steun geven. Zo kost bijvoorbeeld het ordenen van manuele dossiers en papieren voor velen meer energie dan dit digitaal te doen.
GROTERE NOOD AAN MEER EFFICIËNTIE EN HOGER TEMPO
De hogere loonkost zorgt er ook voor dat alles maximaal moet renderen willen bedrijven overleven. Efficiëntie, tempo, goed kunnen plannen en organiseren winnen hierdoor aan belang. Dit is vaak ook een drempel voor werknemers met NLD. We stellen vaak vast dat plannen en organiseren voor iemand met NLD extra problemen geeft.
MAATSCHAPPELIJKE VERANDERINGEN
Tot slot moeten we vast stellen dat ook de samenleving als geheel ingrijpend is gewijzigd. De rolpatronen tussen met en vrouw in een gezin zijn ingrijpend veranderd. Zo komen we ook daar in een situatie waarin zowel de vrouw als de man alle huishoudelijke taken op zich moeten nemen. Dit terwijl zij vaak allebei uit huis gaan werken. Ook hier dus de leuze dat iedereen alles moet kunnen en dus flexibel moet zijn. Allerlei taken moeten met elkaar worden gecombineerd (plannen en organiseren). Hier komt nog bij dat aan vrije tijd op zich ook veel meer waarde wordt gehecht dan vroeger. Er is soms een soort dwang om onze avonden en weekends propvol op te vullen. Vaak zien we dat personen met NLD op de tippen van hun tenen moeten staan om dit dagdagelijkse leven te “overleven”. Vermoeidheid is op deze manier al te vaak een rode draad in het leven. Deze vermoeidheid vormt ook een gevaar dat de krachten en talenten van deze mensen meer en meer op de achtergrond schuiven of zelfs verdwijnen. Het is over deze krachten en talenten dat ik het in deel 2 wil hebben.